Przedstawiamy boginie – Hekate

Czy do tajemniczej i mglistej jesiennej aury którakolwiek z bogiń pasuje bardziej niż Hekate? Otóż nie! Już dla starożytnych Hekate była nieco enigmatyczna. Nie ma w tym nic dziwnego, skoro i dla Greków, i dla Rzymian była boginią magii, czarów, ciemności i zjawisk nadprzyrodzonych. A ze względu na swój wygląd była także kojarzona z rozdrożami i wszystkimi trudnymi wyborami, które się z nimi wiązały.

Hekate, Antalya Museum, fot. Dosseman

Pochodzenie Hekate

I tu pojawia się już pierwsza tajemnica związana z Hekate, ponieważ nie do końca wiadomo, skąd pochodziła. Przypuszcza się, że – podobnie jak wiele innych enigmatycznych bóstw u Greków – mogła to być Azja Mniejsza, a dokładnie Karia (historyczna kraina w dzisiejszej Turcji, położona na północ od wyspy Rodos). Jednak to nie koniec teorii. Według innych imię bogini brzmi bardzo grecko, co sugerowałoby, że Hekate pochodzi właśnie z Grecji – jednak w mitologii nie ma ani jednego związanego z nią mitu, są tylko drobne wzmianki. Jeszcze inne wersja wiąże boginię z Egiptem i tamtejszą boginią płodności Heqet.

Co jednak wiemy o Hekate

Nie jest jednak tak pesymistycznie, jakby mogło się wydawać i możemy powiedzieć nieco więcej o bogini w oparciu o rozmaite źródła. W wierzeniach Greków występowała jako bóstwo o co najmniej dwóch aspektach: dziennym i nocnym, a jej moc rozciągała się na wszystkie dziedziny życia: od zapewniania dóbr materialnych, przez zwycięstwa w igrzyskach sportowych, aż po zapewnianie obfitych plonów. Nic więc dziwnego, że jej kult był bardzo popularny (w końcu taniej wychodzi złożenie ofiary jednemu bóstwu niż pięciu 😉). Z czasem jednak nastąpił zwrot akcji i ukłon ku nocnemu, mroczniejszemu aspektowi Hekate. Zaczęto kojarzyć ją ze światem podziemnym – Hadesem, a tym samym z praktykami magicznymi, czarami, zemstą i ciemnością. Czy dała początek późniejszym wiedźmom i czarownicom? Być może 😊 Jeszcze później Hekate została patronką czarownic i nekromantów.

Kult bogini

Kapliczki poświęcone Hekate były bardzo popularne w domach greckich. Często przybierały formę miniaturowych świątyń z trójgłową figurką bogini w środku. Podobne kapliczki można także było znaleźć na rozstajach dróg i obrzeżach miast – wierzono, że Hekate ochroni te miejsca przed złymi duchami. Największe sanktuarium poświęcone bogini znajdowało się w Laginie, we wspomnianym już regionie Karia, w dzisiejszej Turcji. Jego pozostałości można oglądać do dziś. Dużą czcią otaczano ją także na Eginie (greckiej wyspie położonej na południowy-wschód od Aten), gdzie corocznie obchodzono misteria bogini. Zdarzało się także, że Hekate była czczona w świątyniach innych bóstw, co ponownie podkreśla jej popularność.

Sanktuarium Hekate w Laginie, fot. Raicem

Jak wyobrażano sobie boginię?

Hekate od zawsze była wieloznaczną boginią, dlatego w jej przedstawieniach istniała pewna dowolność. Grecy, a później Rzymianie, wyobrażali ją sobie jako kobietę o trzech głowach lub twarzach. Często trzymała płonące pochodnie, a jej postaci towarzyszyły psy. Jeden z greckich rzeźbiarzy, uczeń słynnego Fidiasza, przedstawił Hekate jako trzy postacie, które połączył plecami. Bogini wyobrażano sobie także jako kobietę z sześcioma rękami, otoczoną przez węże. Czasami też towarzyszyły jej psy – które również kojarzono z rozdrożami. Nasz naszyjnik DRACA wzorowałyśmy na najsłynniejszym przedstawieniu bogini, które pochodzi z Muzeów Watykańskich.

Dodaj komentarz