Artemida – przedstawiamy boginie z kolekcji PANTEON

Artemida jest doskonałą boginią do przedstawienia Wam w Dzień Kobiet, ponieważ uchodzi za symbol niezależności kobiecego ducha. Przysięgła, że nigdy nie poświęci swojego życia mężczyźnie, dlatego nie miała męża. Była bardzo aktywna, kochała przyrodę i polowania. Artemidę czcili Grecy, natomiast Rzymianie znali ją pod imieniem Diana.

Skąd wzięła się Artemida?

Jak to zwykle w mitologii bywa, istnieje kilka wersji wytłumaczenia pochodzenia Artemidy, szczególnie miejsca jej narodzin. Jednogłośnie można stwierdzić, że bogini była córką Zeusa i Latony (jednej z tytanid) oraz siostrą bliźniaczką Apolla. I tu wersje mitu się różnią: według jednych przyszła na świat na wyspie Delos, według innych – w Fajstos na Krecie. Jest to jednak mniej istotne dla całej opowieści. Ważniejsze jest jej dzieciństwo, kiedy uczyła się polować. Dostała nawet łuk i strzały od samego Hefajstosa. Czy wiecie, że jednym z najważniejszych miejsc kultu Artemidy był Efez w Azji Mniejszej (dziś w Turcji)? To właśnie tam zbudowano świątynię Artemidy Efeskiej, która została okrzyknięta jednym z Siedmiu Cudów Świata.

Mity związane z Artemidą

Od zawsze było wiadomo, że Artemida ma mocny charakter – dziś powiedzielibyśmy, że była silną i niezależną kobietą (tylko z łanią zamiast kota) 😉 Była też mściwa, chociaż głównie w sytuacjach, kiedy broniła innych. Dobrym przykładem jest historia z Niobe: Niobe (królowa Teb) przechwalała się, że jest lepsza od Latony, ponieważ urodziła więcej dzieci — aż siedem córek i siedmiu synów. Artemida i Apollo usłyszeli przechwałki królowej, co skończyło się tragicznie. Apollo zabił wszystkich synów Niobe, jednak królowa nie skończyła się chwalić – mając jeszcze córki. Wtedy Artemida zestrzeliła z łuku też je. Artemida nie miała także litości dla dziewcząt, które towarzyszyły jej w orszaku, jeśli złamały śluby czystości. Pewnego razu Zeus (tak, ojciec Artemidy) zakochał się z jednej z towarzyszek Artemidy – Kallisto. Wiedział, że przez to, że jest mężczyzną nie uda mu się do niej zbliżyć, dlatego podstępnie przybrał postać Artemidy. Gdy udało mu się do niej zbliżyć, wrócił do swojej postaci i zgwałcił Kallisto. Artemida zauważyła, że jej towarzyszka jest w ciąży, jednak pozwoliła jej urodzić, po czym wygnała ją ze swojego orszaku. To jednak nie koniec! Zamieniła ją w niedźwiedzicę – w największym skrócie: według mitu to właśnie Kallisto została znaną nam z nieba Wielką Niedźwiedzicą.

Artemida i mężczyźni

Bogini nie tylko złożyła śluby czystości, ale po prostu nie lubiła mężczyzn – jedynym wyjątkiem był jej brat bliźniak. Wielu było w niej zakochanych, jednak żaden nie został obdarzony miłością przez Artemidę. Najbardziej pechowy był Akteon. Ten myśliwy z Teb spędzał całe dnie na polowaniach ze swoimi psami. Pewnego razu trafił na polanę z jeziorem, w którym kąpała się Artemida. Akteon, zachwycony jej pięknem, wpatrywał się z ukrycia w nagie ciało bogini. Na swoje nieszczęście został zauważony. Rozjuszona Artemida zamieniła go w jelenia, a psy zachęciła do polowania. Można się domyśleć, jak to się skończyło. Byli też tacy, których bogini strąciła ze skały, zamieniła w kobietę lub podstępnie zabijała w inny sposób. Nie należała do najbardziej subtelnych 😉

Przedstawienia Artemidy

Starożytni bardzo lubili przedstawiać Afrodytę ze względu na jej młodość i energię. Jej podobiznę można znaleźć na mozaikach, freskach i licznych rzeźbach, zarówno greckich, jak i rzymskich. Często nie jest sama, a w towarzystwie zwierząt – szczególnie jelenia lub łani. Przedstawiano ja jako młodą dziewczynę w krótkiej sukience do kolan i sandałach. Artemida zawsze ma falowane, luźno upięte włosy. Na jej plecach często wisi kołczan ze strzałami. Innym typem przedstawienia bogini jest tzw. Artemida Efeska (czyli z Efezu). Była tam czczona jako bogini płodności (co może wydawać się paradoksalne, skoro była dziewicą), dlatego jej posągi charakteryzują się posiadaniem dużej liczby piersi – a były one właśnie symbolem płodności. Najbardziej znaną rzeźbą Artemidy jest rzymska kopia greckiej rzeźby znajdująca się w Luwrze. To właśnie na niej wzorowałyśmy się, tworząc projekt wisiorka ARTEMIDA. Ciekawostka: rzeźna oryginalnie pochodzi z willi cesarza Hadriana w Tivoli, które znajduje się pod Rzymem.

Symbolika

Zarówno w sztuce starożytnych, jak i w późniejszej Artemidę przedstawiano z rozmaitymi atrybutami lub zaznaczano jej obecność poprzez charakterystyczne symbole. Najważniejszymi atrybutami bogini był łuk i kołczan, bardzo często towarzyszyła jej też łania lub psy myśliwskie. Symbolem Artemidy był półksiężyc – często ozdabiał jej fryzurę lub znajdował się na diademie.